به هرگونه استفاده از فناوری دیجیتال و تکنولوژی کامپیوتری برای ساخت وسایل، طراحی ابزار، محصولات دندانپزشکی و تسریع روندهای درمانی در این حوزه، Digital Dentistry یا دندانپزشکی دیجیتال می‌گویند. استفاده از فناوری دیجیتال در دندانپزشکی، افزایش دقت و سرعت و کم شدن خطاهای انسانی را به همراه داشته، که منجر به بهینه و کارآمدتر شدن فرآیندهای درمانی شده است. در ادامه مقاله توضیح خواهیم داد که دندانپزشکی دیجیتال چیست و چه تفاوتی با روش‌های سنتی دارد.
تفاوت دندانپزشکی سنتی و دندانپزشکی دیجیتال چیست؟
در دندانپزشکی سنتی، به دلیل استفاده از ابزار مکانیکی به صورت دستی و انسانی، امکان بروز خطاهای انسانی بسیار زیاد است، اما در دندانپزشکی دیجیتال دقت کار بسیار بالاست. در دندانپزشکی دیجیتال به دلیل امکان تهیه تصاویر سه بعدی از دهان و فک بیمار، پیش بینی پروسه درمان و حتی پیش بینی نتیجه، پیش از شروع کار فراهم است. علاوه بر این با استفاده از این تصاویر سه بعدی امکان طراحی انواع روکش و لمینت سرامیکی یا ونیر کامپوزیتی، بدون نیاز به قالب گیری مانند آنچه در روش‌های سنتی انجام میشد، فراهم است. با استفاده از این تصاویر سه بعدی تشخیص مشکلات دهان و دندان و فک دقیق تر شده و در نتیجه انتخاب پروسه درمانی مناسب بیمار نیز دقیق و بهینه است و کارایی بیشتری دارد.
در دندانپزشکی دیجیتال دقت و کیفیت بالای کار موجب افزایش سرعت کار و کاهش دوره درمان می‌شود. علاوه بر این کیفیت و طول عمر نتایج کار بیشتر خواهد بود. دردی که بیمار تجربه می کند به دلیل سرعت و دقت بالای کار، در فرآیندهای دیجیتال کمتر است، در نتیجه بیمار اضطراب کمتری را تجربه می‌کند. همچنین به دلیل قابلیت پیش بینی و بررسی نتیجه پیش از درمان، بیمار با رضایت خاطر بیشتری تن به درمان می دهد. درست است که هزینه های دندانپزشکی دیجیتال بیشتر است، اما نتایج بهینه و بازدهی سریع فرایندها عملا باعث شده که هزینه های بالای دندانپزشکی دیجیتال مقرون به صرفه و توجیه پذیر باشد.
مزایای دندانپزشکی دیجیتال
- افزایش دقت و به حداقل رسیدن خطاها
- افزایش سرعت در فرایندها و کاهش دوره درمان
- کاهش درد و اضطراب و واکنش‌های حساسیتی مثل حالت تهوع و… در بیماران
- قابلیت پیش بینی نتیجه درمان در برخی فرایندها مانند طراحی لبخند
انواع خدمات دندانپزشکی دیجیتال چیست؟
دندانپزشکی دیجیتال برای خدمات مختلفی از جمله موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناسایی پوسیدگی دندان، طراحی و کاشت ایمپلنت، طراحی لبخند، کامپوزیت دندان، تکنولوژی CAD/CAM و … در ادامه به بررسی مختصر بعضی از این موارد می پردازیم.
Cad-cam چیست؟
CAD مخفف Computer Aided Designers معنی طراحی به کمک کامپیوتر و CAM به معنی طراحی به کمک کامپیوتر، و CAM مخفف Computer Aided Manufacturing به معنی ساخت به وسیله کامپیوتر است. با فناوری CAD-CAM می‌توان تصویر سه بعدی از داخل دهان بیمار به دست آورد و اطلاعات بسیار دقیقی در مورد وضعیت استخوان‌های فک، ساییدگی و پوسیدگی دندان، جایگاه ریشه دندان ها و … کسب کرد. ضمنا با استفاده از Cad Cam خیلی از ریستوریشن‌های دندانی اعم لمینیت، وینر، بریج، روکش و … را می‌توان با دقت فوق العاده زیادی طراحی و پیاده سازی کرد. دقت بالای این فناوری باعث می‌شود تمام ریستوریشن‌ها مطابق دندان‌های بیمار با سرعت زیادی آماده شود.
تصویر برداری دیجیتال داخل دهان
داشتن تصویر دقیق از دهان و دندان باعث می‌شود دندانپزشک مشکلات دندان را بهتر و دقیق‌تر تشخیص بدهد و در نتیجه درمان موثرتری را انتخاب بکند. در دندانپزشکی دیجیتال از فناوری‌ها مختلفی برای تصویربرداری داخل دهان استفاده می‌شود که از جمله آن می‌توان به سی تی اسکن داخل دهان و رادیو گرافی دیجیتالی اشاره نمود. در تصویربرداری های دیجیتال تشعشعات مضر قدیمی وجود ندارد و خطاهای انسانی هم به حداقل رسیده است.
از بین سیتی اسکن‌های داخل دهان می‌توان CBCT را نام برد که برای تعیین جایگاه دقیق ایمپلنت، تشخیص اختلالات مفصلی، کانال های عصبی، جایگاه سینوس، تشخیص تومور برای فک، تعیین ارتفاع و ضخامت استخوان و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای رادیوگرافی و تهیه عکس‌های دیجیتال می‌توان CCD/CMOS و PSP را نام برد که می‌توانند با دقت زیادی پوسیدگی‌های دندانی را تشخیص دهند.
طراحی لبخند دیجیتال
در گذشته طراحی لبخند با صلاحدید دندانپزشک انجام میشد که علاوه بر دارا بودن خطای انسانی، ممکن بود با نارضایتی بیمار از نتیجه نهایی همراه باشد. یکی از خدمات مهم دندانپزشکی دیجیتال در طراحی لبخند این است که بیمار می‌تواند پیش از انجام کار نتیجه را مشاهده نمایند و در نتیجه مطابق با سلیقه خود، اصلاحات مورد نظرش را با دندانپزشک در میان بگذارد، از این رو طراحی لبخند دیجیتال محبوبیت بسیار زیادی در بین بیماران دارد.
برای دریافت مشاوره و نوبت همین حالا تماس بگیرید.
ایمپلنت دیجیتال دندان
ایمپلنت دیجیتال دندان یکی از مهم ترین خدمات دندانپزشکی دیجیتال است. در گذشته این کار به صورت دستی و انسانی، و زیر نظر متخصص انجام میشد. اما امروزه در ایمپلنت دیجیتال، اول وضعیت دهان و فک بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس با استفاده از محاسبات دقیق کامپیوتری محل ایمپلنت و زاویه ایمپلنت مشخص می‌شود. دقت زیاد این شیوه ایمپلنت باعث می‌شود که بیمار درد کمتری را تجربه کند و نتیجه کار رضایت بخش تر باشد.
قالب گیری کامپیوتری دندان یا اسکن دیجیتال دندان چیست؟
دندانپزشک برای ساخت پروتز، لمینت، بریج، ایمپلنت و … نیاز به اطلاعات بسیار دقیقی درباره دندان‌های بیمار دارد. در گذشته برای این منظور قالب گیری سنتی و با استفاده از خمیر مخصوص انجام میشد که علاوه بر حساس و زمان بر بودن، خطاهای بسیار زیادی، مانند تغییر حجم و یا امکان وجود حفره و حباب در قالب داشت. اما امروزه در دندانپزشکی دیجیتال با استفاده از اسکنرهای داخل دهانی اطلاعات مربوط به قالب گیری در چند دقیقه و بدون نیاز به مواد قالب گیری سنتی انجام می‌شود. به طورکلی اسکن دیجیتال دندان برای تهیه قالب‌های دندان، به دست آوردن اطلاعات دقیق ریشه و همچنین اطلاع دقیق از جزئیات دندان‌های بیمار.
قالب‌گیری دیجیتال مزایای فراوانی نسبت به روش قالب‌گیری سنتی با خمیر دارد. در ادامه ابتدا شیوه انجام قالب گیری دیجیتال را توضیح می‌دهیم و سپس به بررسی مزایای این شیوه نسبت به شیوه‌های سنتی می پردازیم.
قالب گیری دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟
در اسکن دندان دیجیتال، عکس‌های متعددی از دندان‌ها گرفته می‌شود و در نرم افزارهای مخصوص اسکن دیجیتال در کنار هم قرار گرفته و یک نمای کلی و دقیق از دندان‌ها ایجاد می‌کنند معمولا بیماران می‌توانند این تصاویر را روی مانیتور کنار صندلی خود مشاهده کنند.
ابتدا دندان‌ها برای فرایند اسکن آماده می شوند. سطح دندان‌ها باید کاملا تمیز باشد در مرحله بعدی اسکنر در دهان بیمار قرار می‌گیرد و روی سطح دندان‌ها حرکت می‌کند و فرایند تصویربرداری دیجیتال انجام می‌شود. این فرایند بسته به تعداد دندان‌هایی که نیاز به درمان دارند، بین ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه طول می‌کشد.
کوتاه بودن این زمان علاوه بر تسریع کار باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ در بیماران می‌شود.
پس از پایان فرایند اسکن دندان‌ها، دندانپزشک خروجی مورد نظر را بررسی می‌کند خطاهای احتمالی آن را رفع می‌کند و خروجی را برای لابراتوار ارسال می‌کند. در نهایت در لابراتوار با cad-cam قالب نهایی یا ابزارهای ترمیم موردنیاز بیمار مانند تاج، دندان مصنوعی و بریج دندانی طراحی می‌شود و ساخته می‌شود.
به کمک قالب‌گیری دیجیتال دندانپزشک می‌تواند مدل مجازی و نحوه قرارگیری دندان‌های بالا و پایین بر روی یکدیگر را در صفحه نمایش مشاهده کند.
اسکن دیجیتال دندان چه مزایایی دارد؟
همان طور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم قالب‌گیری دیجیتال مزایای فراوانی نسبت به روش قالب‌گیری سنتی با خمیر دارد. در روش دیجیتال چون عکس‌ها و قالب‌ها دیجیتالی و مجازی هستند قابلیت ارسال سریع تصاویر برای دندانپزشکان فراهم است.
در روش دیجیتال قبل از ارسال قالب به لابراتوار امکان رفع خطاها و ویرایش قالب وجود دارد به کمک قالب‌گیری دیجیتال دندان پزشک می‌تواند مدل مجازی و نحوه قرارگیری دندان‌های بالا و پایین بر روی یکدیگر را در صفحه نمایش مشاهده کند.
در روش سنتی امکان تغییر حجم خمیر پس از خشک شدن، وجود حفره یا حباب و معایبی از این دست زیاد بود. اگر خطایی در ساخت قالب رخ می‌داد، بیمار باید مجددا به مطب مراجعه می‌کرد و قالب جدیدی از دندانش تهیه می شد.
این شیوه بسیار وقت گیر بود و باعث نارضایتی بیمار و دندانپزشک می شد. اما در اسکن دیجیتال، سرعت بالای کار و عدم نیاز به مراجعه پی در پی بیمار به مطب با رضایت بیمار و دندانپزشک همراه است.
از طرف دیگر قالب گیری دیجیتال در یک جلسه انجام می‌شود و در نتیجه سرعت بسیار بالاتری نسبت به روش‌های سنتی دارد.
در روش سنتی وجود خمیر در دهان بیمار باعث احساس ناراحتی و بعضا حالت تهوع در بسیاری از بیماران بود، در حال حاضر و با اسکن دیجیتال این مشکل حل شده چون بیشترین زمانی که اسکنر در دهان بیمار می‌ماند حدود ۲ دقیقه است و وجود اسکنر در دهان بیمار ایجاد ناراحتی نمی‌کند راحتی بسیار زیاد در این شیوه باعث شده که بیماران دچار اضطراب نشوند.
